Nix (y)- istoty wodne, wywodzÂące siĂŞ z folkloru skandynawskiego. Jest to ich nazwa ogĂłlna, ktĂłra wywodzi siĂŞ z anglosaskiego sÂłowa „nicor” i starogermaĂąskiego „nihus”- obydwa te sÂłowa oznaczajÂą ducha wodnego. W Skandynawii zaczaja siĂŞ do nich min: näcken, nøkken, näkki, nixe. Czasem jednak zdarza siĂŞ, Âże nazwy te sÂą uÂżywane zamiennie.

Warto teÂż wiedzieĂŚ, Âże w Skandynawii lilie wodne nazywajÂą siĂŞ näckrosor, lub nøkkerroser- ró¿e nix.

Huldra i nacken
Näcken (nøkken, strĂśmkarlen, Grim lub Fosse-Grim.

By³y to mêskie duchy wodne. Istniej przekonanie, ¿e tak naprawdê nie posiada³y konkretnego wygl¹du, lecz przybiera³y kilka ró¿nych form: mog³y jawiÌ siê pod postaci¹ Koni Potokowych (Bäckahästen), lub m³odzieùców graj¹cych na skrzypcach b¹dŸ fletach. W tych¿e ludzkich postaciach przedstawiano ich na dwa sposoby: jako zupe³nie nagich lub ubranych w stylowe stroje- bez wzglêdu jednak na to näckeni zawsze byli przedstawiani jako m³odzi przystojni mê¿czyŸni.

Dwoiste sÂą takÂże opowieÂści o naturze tych sworzeĂą. W niektĂłrych wersjach legend natrafiamy na opisy nøkken’Ăłw jako istot zÂłych –wabiÂących swÂą muzykÂą kobiety i dzieci prosto nad rwÂące nurty rzek tylko po to by je utopiĂŚ. Lub teÂż pod postaciÂą biaÂłych koni kuszÂących mĂŞÂżczyzn by ich dosiedli po czym wraz z owymi jeÂźdÂźcami gnali prosto w wodne odmĂŞty by ich utopiĂŚ i poÂżreĂŚ.

Wersje innych legend przedstawiajÂą te istoty w innym Âświetle. MĂłwiÂą one o tym, Âże istoty te nĂŞkane samotnoÂściÂą wabiÂły do siebie za poÂśrednictwem swej muzyki nie tylko kobiety i dzieci, lecz takÂże mĂŞÂżczyzn tylko po to by zachwyciĂŚ ich niÂą, oraz by na tenÂże krĂłtki czas nacieszyĂŚ siĂŞ ich towarzystwem. Co wiĂŞcej istniaÂł nawet sposĂłb by zachĂŞciĂŚ nixa, by nauczyÂł swej muzyki i pieÂśni. ByÂł to schematyczny rytuaÂł opierajÂący siĂŞ min. na wlaniu do wody ktĂłrÂą zamieszkiwaÂł nøkken kilka kropli krwi czarnego zwierzĂŞcia i skandynawskiej wĂłdki. JeÂżeli wszystko zostaÂło wykonane poprawnie przybywaÂł näcken i uczyÂł swej pieÂśni, czy melodii, ktĂłrÂą grywaÂł.W nieco schrystianizowanych wersjach legend jest mowa o tym, iÂż pieÂśni owe opowiadaÂły o zbawieniu, ktĂłrego näcken nie moÂże doÂświadczyĂŚ bowiem nie jest dzieckiem Boga, oraz o Âżyciu w samotnoÂści jakie siĂŞ z tym wi¹¿e.

Bardziej romantyczne opowieÂści mĂłwiÂą o tym jak nøkken i jakaÂś dziewczyna pokochujÂą siĂŞ i zamieszkujÂą wÂśrĂłd ludzi. Niestety tylko na pewien czas- bowiem nacken- choĂŚ nie ÂżyjÂący juÂż w samotnoÂści trawiony jest ogromnÂą tĂŞsknotÂą… do wody. Odchodzi zatem od swej ukochanej, rezygnujÂąc ze szczĂŞÂścia z nia i wraca nad swĂłj wodospad lub potok nad ktĂłrym mieszkaÂł by dalej ÂżyĂŚ samotnie. I tak powstaje krÂąg, ktĂłrego nieszczĂŞsnemu nixowi nie jest dane przerwaĂŚ- nigdy nie MoÂże byĂŚ do koĂąca szczĂŞÂśliwy.

Inne opowieÂści mĂłwiÂą takÂże przychylne ludziom istoty ostrzegajÂą ich przed gwaÂłtownymi wirami i nurtami rzeki, a takÂże ratujÂą tych, ktĂłrzy juÂż tonÂą

Nixe

S¹ to rzeczne syreny, które pojawiaj¹ sie w mitach i legendach niemieckich. Jedne z opowieœci mówi¹ o nich jako tych ¿yczliwych ludziom, a inne o z³owieszczych- które najpierw wabi¹ nad rzekê, a potem topi¹. Wygl¹d nixe nie odbiega od ogólnie nam znanego (czasem pojawia siê tylko wê¿owy ogon, zamiast rybiego). Nixe mog¹ tak¿e wyjœÌ ca³kiem na l¹d przy czym nie ró¿ni¹ siê wtedy od zwyk³ego cz³owieka- poznaÌ je tylko mo¿na po wilgotnych r¹bkach ubraù. Nixe mog¹ byÌ zarówno kobietami jak i mê¿czyznami.

Näkki- zwany  teÂż inaczej vetehinen, bÂądÂź vesihiisi.

Nie ma chyba wÂśrĂłd nas nikogo kto nigdy nie byÂłby straszony jakimÂś stworem przez rodzicĂłw, dziadkĂłw, starsze rodzeĂąstwo…etc. FiĂąscy rodzice straszÂą swe dzieci nNä’m.

StwĂłr Ăłw zamieszkuje: mroczne, pozarastane baseny wodne, studnie, doki, czĂŞsto teÂż przesiadujÂą pod pomostami bÂądÂź mostami rwÂących rzek.

Jego wygl¹d jest ró¿nie opisywany. W jednych wersjach napotykamy na wzmianki o tym, ¿e na nakki jest piekn¹ dziewczyn¹/przystojnym ch³opakiem- ale tylko od przodu, bowiem od ty³u jest strasznie brzydki i bardzo ow³osiony. Inne opowieœci mówi¹ o tym, ¿e näkki to wstrêtny cz³owiek-ryba, który by omamiÌ i zwabiÌ swe ofiary przybiera postaÌ srebrzystej ryby, b¹dŸ piêknej kobiety z trzema piersiami.


Jakiej jednak formy by nie przyj¹³ w istocie jest szkaradny i bardzo nieprzyjazny ludziom. Wabi ich z³udnym pieknem po czym wci¹ga do wody i topi. B¹dŸ te¿ tylko czeka pod mostem, b¹dŸ pomostem a¿ ktoœ nachyli siê by spojrzeÌ w swe odbicie w wodzie, po czym znienacka œci¹ga go do rw¹cego nurtu i topi.

Bäckahästen- Bia³y Koù Potokwy.

Skandynawski odpowiednik celtyckiego kelpie, tyle Âże zazwyczaj biaÂły. Zatem mowa jest o nim jako o odrĂŞbnej istocie z gatunku nixĂłw, a czasem jako jednej z form jaka przybierajÂą nøkkeny.